Cytryny z Amalfi słodko-kwaśne cuda natury

Podczas prac archeologicznych, trwających w latach 50tych ubiegłego wieku w Pompejach, natrafiono na elementy  ściennych malowideł pochodzących z ok 80 roku n.e. z widocznymi na nich drzewami pełnymi cytryn. Według danych historycznych, cytryny zostały sprowadzone do Woch podczas podbojów arabskich i pojawiły się najpierw na Sycylii skąd trafiły do Kampanii i na Wybrzeże Amalfitańskie.

Ich zalety zostały dostrzeżone bardzo szybko. Stanowiły bowiem, jako bogate źródło witaminy C,  doskonałe lekarstwo w walce ze szkorbutem, bardzo wówczas powszechnym wśród marynarzy.

Owoce okazały się na tyle skuteczne, że w XI w zarządzeniem Republiki Amalfitańskie, każdy statek handlowy powinien być obowiązkowo zaopatrzony w odpowiedni zapas cytryn. W kolejnych latach zapotrzebowanie na cytryny stale rosło, co sprawiło, że amalfitańscy rolnicy zaczęli zagospodarowywać skalne tarasy wybrzeża pod ich uprawę. Wybrzeże Amalfitańskie nadawało się do tego znakomicie ze względu na duże nasłonecznienie i względnie małą ekspozycję na wiatr w porównaniu z innymi pobliskimi miejscami.

Uprawa gajów cytrynowych  nie była jednak wcale łatwa. Skaliste zbocza były często bardzo trudno dostępne, gleba okazała się niebyt przyjazna a wiatry silniejsze, niż pierwotnie sądzono, co powodowało częste uszkodzenie drzewek. Pojawiały się drewniane rusztowania na których rozwieszano gęste siatki mające chronić delikatne uprawy przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi.

Dziś  to właśnie tarasowe położenie i zielone siatki na drewnianych rusztowaniach są charakterystyczną cechą krajobrazu wybrzeża od Amalfi, Cetarę, Conca dei Marini, Furore, Maiori, Minori, Positano, Praiano, Ravello, Scalę, aż po Tramonti i Vietri sul Mare.

Włosi na ok. 400 hektarach uprawiają tu lokalną odmianę cytryny zwaną „Sfuzato Amalfitano” lub „Amalfi Coast Lemon” która została objęta chronionym oznaczeniem geograficznym.

Czym wyróżnia się odmiana cytryny „Sfusato”

Już na pierwszy rzut oka możemy zauważyć że cytryny te mają bardziej podłużny kształt niż ich „koleżanki”  innych odmian.

Są większe i bardziej „mięsiste”, przy czym jest to akurat w tym przypadku zaletą, gdyż zarówno skórka jak i miąższ nie mają charakterystycznej dla cytrusów goryczki.  Są raczej słodkawe i bardzo soczyste. Do tego z małą ilością pestek.

Charakterystyczny słodkawy smak skórki i białego miąższu jest efektem  kilku czynników: wapiennej gleby, morskiego powietrza i silnego nasłonecznienia.

Ich aromat i zapach są szczególnie intensywne dzięki bogactwu olejków eterycznych i terpenów ( lotnych związków organicznych które nadają roślinom aromat i smak)

Według badań wykonanych na Uniwersytecie w Neapolu zawartość witaminy C w tej odmianie jest wyższa, niż w innych odmianach cytryn uprawianych we Włoszech.

Zbiory owoców mogą odbywać się kilka razy w roku  ze względu na polimorfizm drzew cytrynowych (na jednym drzewku są  zawiązki, kwiaty i dojrzałe już owoce).  Najsmaczniejsze jednak i najbardziej odżywcze są w okresie od marca do lipca.

Uprawa gajów cytrynowych

Na szczególną uwagę zasługuje sposób uprawy gajów cytrynowych na Półwyspie Amalfitańskim.  Ze względu na trudno dostępne tereny na skalnych tarasach, większość prac wykonuje się tu metodą ludzkich rąk. Maszyny, nawet te najmniejsze nie są w stanie pokonać setek kamiennych stopni ani poruszać się po wąskich skalnych pólkach. 

Rolnicy regularnie przywiązują gałązki drzew do rusztowań, aby zapobiec ich gwałtownemu poruszaniu się. Ze względu na to, że mają one ostre ciernie, które nie mogą dotykać owoców nawet delikatnie, muszę być unieruchomione. Oprócz tego ważne jest aby pnącza „rosły”  kwiatami do dołu, w innym przypadku owoców będzie mało.

Zbiory od stuleci odbywają się taką samą metodą. Zbieracze delikatnie obrywają cytryny, układając je w koszach , które następnie na plecach przenoszone są na najbliżej zlokalizowane parkingi. Tutaj  mogą dojechać niewielkie busiki, które przewożą cytryny w miejsca docelowe (przetwórnie, magazyny, etc).

Drzewka cytrynowe tej odmiany są bardzo płodne i owocują bardzo długo. Nie wymagają dużej ilości nawozów, co jest istotne dla nas jako konsumentów.

Zastosowanie cytryn z Amalfi w kuchni

Wyjątkowy smak Sfusato sprawia, że ​​można się nią delektować wyłącznie z dodatkiem soli lub cukru,według uznania.

Jeśli chodzi o zastosowanie tej cytryny w kuchni, jedynym ograniczeniem jest nasza wyobraźnia. Niewoskowana i niepryskana substancjami przeciwgrzybicznymi skórka nadaje się do jedzenia bez obaw o zdrowie i dobre samopoczucie. Jest lekko słodkawa i orzeźwiająca w smaku.

• To właśnie ta cytryna jest prawdziwą i oryginalną bazą kultowego włoskiego Limoncello (przepis tutaj) BTW jeśli szukając przepisu na limoncello trafisz na taki, który będzie opisany jako „oryginalny i prawdziwy” to na pewno będzie to tylko taki marketingowy slogan. Na wybrzeżu Amalfi każda gospodyni domowa ma swój własny autorski i oryginalny przepis na ten trunek:) My sugerujemy zrobić go kilka razy i wybrać opcję najbardziej pasującą naszym upodobaniom smakowym. Tu cytryny „robią robotę” 🙂 .
• Surowe plasterki cytryn idealnie komponują się z daniami na bazie surowych  ryb i owoców morza.
• Rybne risotto, makaron z dodatkiem ryb i owoców morza przyprawiony sokiem i startą cytrynową skórką to kolejne pomysły na włoskie dania z dodatkiem tych cudownych cytrusów.
• Napar ze skórek cytrynowych łagodzi mdłości i dolegliwości trawienne.
• Konfitura z całych cytryn doskonale nadaje się do deski serów, naleśników, czy jako dodatek do herbaty.
• Zrób eksperyment i przygotuj kiszone cytryny. 🙂
• Desery z cytryną Sfusato będą smakowały wyjątkowo. Czy wiesz, że pierwsze włoskie sorbety cytrynowe powstały właśnie w tych okolicach, kiedy w wyższych partiach gór pasterze dodawali do śniegu sok z cytryny i cukier i taką mieszankę spożywali po posiłkach? A więc sorbet cytrynowy to absolutne must try. A może cytrynowa wersja słynnego tiramisu (hop po przepis)? albo ciasteczka cytrynowe ?
• Skórka nadaje się do suszenia, mrożenia, czy kandyzowania i nie musisz pozbawiać jej albedo, bo to właśnie ten biały miąższ jest tu atutem.
• A jak masz suszoną skórkę to zblenduj ją drobno i zrób sobie sól cytrynową ( 10 g pudru uzyskanego ze zmielenia suszonej skórki wymieszaj z 90 g drobnej soli kuchennej )
• A jeśli jeszcze nie miał*ś okazji spróbowania kawy z cytryną to najwyższa pora 🙂

A teraz zapraszam Cię do sklepu, gdzie czekają na Ciebie te fantastyczne owoce.