Czekolada – włoskie ABC

Czekoladę znamy wszyscy. Gorzką, mleczną, z orzechami, owocami, nadziewaną; czekoladę na gorąco i na zimno, do picia i do jedzenia. Znamy ją pod różnymi postaciami i z różnymi dodatkami. Warto więc przybliżyć nieco historię tego smakołyku, kochanego przez miliony ludzi na całym świecie.

Dawno, dawno temu, około 4 tysiące lat temu, ludy Ameryki odkryły rośliny kakaowca. Ludy Majów i Azteków z nasion kakaowca sporządzały aromatyczny, mocno przyprawiony i gorzki napój. Pili go jednak tylko nieliczni, gdyż przyrządzanie tego wspaniałego napoju było niezwykłym rytuałem. Z biegiem czasu napój stał się ważną częścią kultury i religii. Stosowany był podczas rytualnych obrzędów i uroczystości zaręczyn. Czekoladę z czasem zaczęto przyprawiać różnymi składnikami, np. czerwonym pieprzem, wanilią czy płatkami kwiatów. Ziarna kakaowca były mielone i przyrządzane z wodą, chili oraz kukurydzą. Ten cenny „gorzki napój” był spożywany jedynie przez ludzi o najwyższej randze społecznej, a nasiona używano jako środek płatniczy.

Gorąca czekolada – napój bogów

Według jednej z legend jeden z azjatyckich bogów przyrządzanym z ziaren kakaowca napojem wzmacniał się przed stworzeniem świata. Napój miał cudowne właściwości energetyzujące. Znany był również jako afrodyzjak. Legenda głosi, że bóg nadał nazwę czekoladzie – początkowo „cacahualt” a później „chocolałt”.   

Do Europy czekolada przywędrowała około 1500r., dzięki sprowadzeniu przez Krzysztofa  Kolumba ziaren kakaowca. Początkowo nie cieszyła się zbyt dużym powodzeniem, jednak w połączeniu ze słodkimi dodatkami (np. miodem, cukrem czy wanilią) otrzymano napój, który zyskał zwolenników. Kakao, podobnie jak w Ameryce, zarezerwowane było głównie dla arystokracji. Było bardzo drogie, a receptura pilnie strzeżona. Dopiero w XVII w. doceniono smak czekolady. Wtedy to dotarła ona do Francji na dwór Ludwika XIV, a później na inne europejskie dwory m. in. do Wiednia i Londynu. W dalszym ciągu mogli sobie na nią pozwolić tylko ludzie zamożni. W niektórych krajach np. w Anglii, był na nią nałożony wysoki podatek.

W XVIII wieku czekoladę znano i produkowano w wielu krajach europejskich, szczególnie w Szwajcarii, która należy do największych producentów czekolady na świecie. Produkcja czekolady była nadal droga i kłopotliwa, jednak wszystko się zmieniło, gdy holenderski chemik Konrad Van Houten uzyskał sypkie kakao, które stało się podstawą do wyrobu zarówno płynnej jak i twardej czekolady. Dzięki temu odkryciu czekolada zyskała niezwykłą popularność, głownie za sprawą obniżenia kosztów produkcji.

W 1875 roku Szwajcar Daniel Peter, dzięki dodaniu do czekolady skondensowanego mleka, stworzył czekoladę mleczną w formie stałej przeznaczoną do jedzenia.

W 1879 r. Szwajcar Radolphe Lind wynalazł oryginalną metodę rafinowania czekolady (conching” lub „rafinacja konchowa”). Zaczęła powstawać ciemna czekolada o bardzo wysokiej jakości. Dzięki nowej metodzie czekolada nabrała aksamitnej konsystencji i nie miała już cierpkiego jak dotąd smaku.

W 1899 r. Rudolf Sprüngli przejął fabrykę czekolady Lindt tworząc firmę Lind&Sprüngli. Firma objęła swym zasięgiem całą Europę. Stała się firmą międzynarodową i liderem rynku czekolady najwyższej jakości.

Inną firmą produkującą słodycze (głownie na bazie czekolady) jest FERRERO S.A. – włoskie przedsiębiorstwo o światowym zasięgu z siedzibą w miejscowości Alba w Piemoncie, we Włoszech.

Perugia – stolica czekolady

We Włoszech stolicą czekolady jest miasto Perugia, w której corocznie organizowana jest impreza zwana Eurochocolate. W dniach 18 – 26 października wszyscy miłośnicy czekolady zjeżdżają się do stolicy Umbrii na imprezę pod nazwą Eurochocolate, czyli międzynarodową wystawę poświęconą czekoladzie. W tym czasie na każdym rogu Perugii można natknąć się na tysiące czekoladek w różnych kształtach i smakach. Tutaj usłyszeć można specjalny hymn na cześć czekolady a także inne utwory komponowane specjalnie na tę okazję. W tym czasie wymyśla się gry i zabawy z czekoladą w roli głównej. Przez kilka dni stolica Umbrii zamienia się w ogromną wystawę ciast i czekoladek oraz różnych innych wyrobów z czekolady. Organizuje się też specjalne warsztaty, pokazy, zajęcia z gotowania, degustacje i bankiety. Największą radość ze święta mają dzieci, dla których organizowane są w tym czasie specjalne imprezy i zabawy. To też okazja dla innych krajów, produkujących czekoladę, aby zaprezentować swoje wyroby.

Czekolada to lekarstwo na smutki

Zawiera ona wiele substancji, które mają bardzo pozytywny wpływ na nasz organizm i powodują w mózgu wzrost poziomu serotoniny i endorfin  (zwanych hormanami szczęścia)  sprawiając, że czujemy się szczęśliwi. Działają pobudzająco na nasz organizm. Przeciwdziałają depresji oraz zmniejszają ryzyko zachorowania np. na schizofrenię. Pomagają zwalczać stres. Jedząc czekoladę czujemy się szczęśliwi. Składniki zawarte w czekoladzie wywołują stan podobny do stanu zakochania, dlatego tez czekoladę uważa się za afrodyzjak.

Ponadto czekolada przeciwdziała chorobom układu sercowo-naczyniowego dzięki zawartej w niej miedzi, a dzięki sporym ilościom żelaza zwiększa się produkcja czerwonych krwinek.

Czekolada zawiera bardzo duże ilości flawonoidów, które chronią  nasz organizm przed nowotworami i wspomagają nasz układ odpornościowy, jednocześnie zapobiegając chorobom układu krążenia.Czekolada pobudza nasz organizm a ponadto chroni przed złym nastrojem a nawet depresją.

Wszystko to dzięki zawartym w niej substancjom psychoaktywnym a także wielu cennym mikroelementom, takich jak: magnez, wapń i żelazo.

Czekolada to również źródło minerałów, witamin (B6, B2, B3, B12, A i E) oraz innych składników biochemicznie czynnych (teobromina, flawonoidy, kofeina i fenylotylamina) a także tłuszczy roślinnych, które chronią przed „złym” cholesterolem.

Czekolada (szczególnie gorzka) pomaga w myśleniu, dzięki zawartości pirazyny (związku pobudzającego mózg do pracy), dodaje energii, zapobiega miażdżycy i zakrzepom, wzmacnia serce, filtruje nerki (dzięki dużej ilości teobrominy) oraz łagodzi kaszel.

Wiele jest zalet tego smakołyku, należy jednak pamiętać o umiarze, gdyż zbyt duże spożywanie czekolady grozi przybraniem na wadze i prowadzić może do nadwagi.

Rodzaje czekolady

Czekolada gorzka – zawiera najwięcej miazgi kakaowej (co najmniej 70%) przez co uważana jest za najbardziej wartościową. Oprócz miazgi zawiera jeszcze tłuszcz kakaowy (masło kakaowe) i cukier. Jest w niej najwięcej flawonoidów.

Czekolada deserowa – zawiera 30-70% miazgi kakaowej

Czekolada mleczna – zawiera nie więcej niż 50% miazgi kakaowej, najczęściej spotyka się czekolady o zawartości 20% miazgi kakaowej i znacznej ilości mleka. Zawiera dużą ilość cukru. Ma łagodny, delikatny smak dzięki czemu jest najchętniej kupowana.

Czekolada biała – nie zawiera miazgi kakaowej, za to dużo w niej tłuszczu kakaowego, cukru i mleka.